Czasami spadek to same problemy. Poczynając od trudności związanych z ustaleniem praw do spadku, zweryfikowaniem składu masy spadkowej, uregulowaniem stosownych podatków, kończąc na podzieleniu spadku między poszczególnych spadkobierców.
Prostą metodą na uniknięcie tego rodzaju kłopotów jest zatem sprzedaż spadku.
Podstawą prawną powyższego jest art. 1051 k.c., zgodnie z którym „spadkobierca, który spadek przyjął, może spadek ten zbyć w całości lub w części. To samo dotyczy zbycia udziału spadkowego.”. Powyższe zbycie, może mieć przy tym odpłatny lub nieodpłatny charakter.
Od zbycia spadku należy odróżnić transakcje tyczące się poszczególnych rzeczy wchodzących w skład spadku. Zgodnie z art. 1036 k.c. „Spadkobierca może za zgodą pozostałych spadkobierców rozporządzić udziałem w przedmiocie należącym do spadku. W braku zgody któregokolwiek z pozostałych spadkobierców rozporządzenie jest bezskuteczne o tyle, o ile naruszałoby uprawnienia przysługujące temu spadkobiercy na podstawie przepisów o dziale spadku”. Oczywiście powyższy przepis stosuje się wyłącznie wówczas, gdy spadek nabywa więcej niż jeden spadkobierca.
Jaki skutek wywołuje umowa sprzedaży spadku?
Zgodnie z art. 1052 k.c., Umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do zbycia spadku przenosi spadek na nabywcę, chyba że strony inaczej postanowiły. (§ 1). Jeżeli zawarcie umowy przenoszącej spadek następuje w wykonaniu zobowiązania wynikającego z uprzednio zawartej umowy zobowiązującej do zbycia spadku, ważność umowy przenoszącej spadek zależy od istnienia tego zobowiązania.
W jakiej formie winna być zawarta umowa zbycia spadku?
Zgodnie z art. 1052 § 3 k.c., „umowa zobowiązująca do zbycia spadku powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. To samo dotyczy umowy przenoszącej spadek, która zostaje zawarta w celu wykonania istniejącego uprzednio zobowiązania do zbycia spadku.”
Poprzez zawarcie umowy zbycia spadku, nabywca co do zasady wstępuje we wszelkie prawa i obowiązki spadkobiercy. Zbywca spadku zobowiązany jest do wydania tego, co wskutek zbycia, utraty lub uszkodzenia przedmiotów należących do spadku zostało uzyskane w zamian tych przedmiotów albo jako naprawienie szkody, a jeżeli zbycie spadku było odpłatne, także do wyrównania ubytku wartości powstałego przez zużycie lub rozporządzenie nieodpłatne przedmiotami należącymi do spadku. Zbywca może jednakże żądać od nabywcy zwrotu wydatków i nakładów poczynionych na spadek.
Czy zbycie spadku zwalnia z długów spadkowych?
Nie. Nabywca spadku ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe w tym samym zakresie co zbywca. Ich odpowiedzialność względem wierzycieli jest jednak solidarna. Wierzyciele mogą zatem nadal domagać się spłaty długów spadkowych od zbywcy spadku.
Jednakże zgodnie z 1055 § 2 k.c., „w braku odmiennej umowy nabywca ponosi względem zbywcy odpowiedzialność za to, że wierzyciele nie będą od niego żądali spełnienia świadczeń na zaspokojenie długów spadkowych.”.
Czy zbywając spadek, spadkobierca ponosi względem nabywcy odpowiedzialność z tytułu rękojmi?
Nie. W razie zbycia spadku spadkobierca nie ponosi odpowiedzialności z tytułu rękojmi za wady fizyczne i prawne poszczególnych przedmiotów należących do spadku.
Ponadto korzyści i ciężary związane z przedmiotami należącymi do spadku, jak również niebezpieczeństwo ich przypadkowej utraty lub uszkodzenia przechodzą na nabywcę z chwilą zawarcia umowy o zbycie spadku, chyba że umówiono się inaczej.